• Psk. Aliye Kut
• 105 Görüntülenme

İzmir Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Çözümü

İzmir dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu hakkında doğru bilgiler

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu nedir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, çocukluk çağında belirtileri görülen, odaklanamama, dikkati sürdürememe, aşırı hareketlilik (hiperaktivite), dürtüleri kontrol edememe, aniden başka şeylere yönelme ve unutkanlık olarak görülen nörolojik bir bozukluktur.

Çocukluk döneminde 4 ya da 5 yaşlarında belirtilerin görülmeye başlandığı bu bozukluk günümüzde erkek çocuklarda kız çocuklarına oranla daha sık görülmektedir. Kız çocuklarda daha çok dikkat eksikliği erkek çocuklarda ise hiperaktivite ile kombin görünmektedir.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nda (DEHB) erken teşhis ve tedavi ile çocuğun sosyal ve akademik hayatında yaşadığı ya da yaşayacağı problemlerin önüne geçmek mümkündür.

DEHB şüphesinde

Aile şunu sorar:

-Çocuğum acaba dehb mi?

• Yerinde duramıyor,
• Sürekli hareket halinde,
• Dikkatini sürdüremiyor,
• Odaklanamıyor,
• Başladığı işi yarım bırakıyor,
• Dürtülerini kontrol edemiyor.

Sorumlu öğretmen:

-Çocuğunuzda dikkate eksikliği olabilir.

• Sınıfta sıklıkla yerinden kalkıyor,
• Sürekli arkadaşlarıyla konuşuyor,
• Odaklanamıyor,
• Derste dalıyor,
• Başka şeylerle ilgileniyor,
• Öğrenmede sorun yaşıyor vb.

şeklinde düşünceleri etiketlemeye dayalı ifadeler ve arayışlardır. Şüphe duyulan durum bir rahatsızlıktır ve bu durumun kesinliği yapılacak dikkat ölçekleri ve CAS zeka testinin sonucuna göre mümkün olacaktır.

Psikolojik testler ve ölçeklerle değerlendirme yapılmadan, yalnızca anlatımlarla ve terapi görüşmeleri ile bu denli önemli bir sorunun teşhis edilmesi ya da teşhis konulması son derece yanlış ve tehlikelidir. Bunun birinci sebebi, ailenin gözlemiyle öğretmenin görüşleri tek yönlü olabilir ve çocukla ilgili bilimsel bir sonuç için yetersiz kalabilir. İkinci sebep ise dikkat eksikliği şüphesi taşıyan çocuğun dikkatte ki hangi alanların yaş ortalamasında, yaş ortalamasının altında veya üstünde olduğudur. Dikkat kendi içinde üç temel alana ayrılmaktadır ve çocuğun seçici dikkati mi? Algısal dikkati mi? yoksa İfadesel dikkati mi? hangisinin ne düzeyde olduğu bir uzman tarafından tespit edilmeden verilen kararlar aileyi ve okulu çözüme yaklaştırmayacaktır.

Diyelim ki aile çocuğumda dikkat eksikliği var diyerek bir uzmana götürdü ve ailenin anlattığı belirtiler;okula giderken çantasını kendi hazırlamıyor, sürekli unutuyor, neyi nereye koyduğunu unutuyor, ödeve bensiz oturmuyor ,ödev yaparken sıklıkla yerinden kalkıyor, çok sorumsuz, ödevlerini yapmıyor, erteleme davranışları çok fazla vb. şeklindedir.

Bu belirtiler DEHB’ den kaynaklı mı yoksa aile tutumlarının bir sonucu mu?

Çocuğunuz hala yatağını kendi düzeltmiyorsa, oyuncaklarını kendi toplamıyorsa, çantasını siz hazırlıyorsanız, ödevlerini siz hatırlatıyorsanız, onun yerine siz düşünüp çözüm buluyorsanız vb. pek çok şeyde siz varsanız çocuk öğrendiklerini yaşamda biçimlendiriyordur. Dolayısıyla davranışlarımızın sonucunda çocuklarımızın becerilerini etkiliyoruzdur. Böyle davranan bir aile çocuğunun planlama becerisini, hafızasını, sorumluluk bilincini, duruma göre kişileri kullanmasını farkında olmadan çocuğa öğretiyordur.

Diğer yandan tüm bunları yapmasına rağmen DEHB belirtileri gösteren çocuğu, ailesi mutlaka bir uzmana götürerek değerlendirmeye alınmasını sağlamalıdır.

Ne yazık ki DEHB çoğu zaman tek başına gözlenmez ve beraberinde çocukta kaygı bozukluğu, heyecan, takıntı, depresyon ya da öğrenme bozukluğu gibi diğer psikolojik bozukluklar ile baş gösterir. Dolayısı ile Dikkat Eksikliği hiperaktivite tespiti süresince çocuğunuzla bire bir iletişime geçilir ve performansı yakından incelenir. DEHB tanısı üzerine yoğunlaşılmasının yanı sıra çocuğunuzda bu bozukluk ile birlikte oluşabilecek diğer gelişimsel ya da psikolojik bozukluklar da araştırılır.

Örneğin; DEHB olan çocuğunuz, bu rahatsızlık sebebi ile sınavlarda başarısız oluyor olabilir. Sınavlarda başarısız olması sebebi ile de sınavlara ve benzeri ölçümlere karşı bir duygu geliştirmiş olabilir. Her sınav öncesinde başarısız olacağı düşüncesi ile kendisini kaygılandırıyor, korkutuyor ve endişelerini büyütüyor olabilir. Dolayısı ile DEHB teşhisinin yanı sıra bir performans kaygısı da sorunlara eklenmiştir ve bu problemin de ciddiyetini tespit ederek tedavi sürecinde çözümlemeyi hedeflemek gerekmektedir.

Çocuğunda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olduğu şüphesi duyan ailelere, izmir psikolog veya izmir pedagog aracılığıyla tüm psikolojik ve gelişimsel tanılarda bilimsel güvenilirliği ve geçerliliği olan psikolojik testler uygulanmalıdır. Dolayısı ile tedavi öncesinde sizi ve çocuğunuzu problemin kaynağına götürmeyi hedefleyecek uzman eşliğinde yol haritası belirlenip tedavinize çocuğa özgü müdahale programları ile devam edebilirsiniz. Çocuğunuzun yaşadığı güçlük doğru adımlarla minimal seviyeye getirilir.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu için 7 adımda öneriler

1. İlaç Tedavisi: Dikkat eksikliği tanısı konultuktan sonra doktor desteğiyle kişiye dikkatini düzenleyecek ilaçlar önerilir ve gerekliliği ile ilgili bilgilendirmeler yapılır. Bu ilaçlar bireyin dikkatini artırabilir, hiperaktiviteyi azaltabilir ve dürtüsellikle başa çıkmasına yardımcı olabilir. Bu ilaçlar bir uzmanın yönlendirmesi ve denetiminde kullanılmalıdır. Psikolog ilaç yazma psikiyatrşst sadece ilaç yazabilir.

 

2. Psikoterapi:Terapi, DEHB'li bireylere davranışlarını anlama, yönetme ve geliştirme konusunda yardımcı olabilir. Kognitif davranışçı terapi (KDT) gibi terapi türleri Dikkat eksikliği için etkili olabilir.

 

3. Eğitim ve Öğrenme Desteği:Okulda veya işte DEHB ile başa çıkmak için uygun stratejiler ve düzenlemeler gerekebilir. Öğretmenler veya işverenler, bireyin ihtiyaçlarına uygun destek sağlayabilirler. Özellikle çocuklarda dikkat egzersizleri eğitimi çok etkilidir.

 

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı DEHB semptomlarını hafifletebilir. Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme ve yeterince uyku bu açıdan önemlidir. Hareketli çocuklar için özellikle spor aktiviteleri çok iyileşticidir. Bunlar futbol,voleybol,tenis,yüzme vb olabilir.

 

5. Aile Eğitimi ve Destek: DEHB'li bireylerin aileleri, bu durumu anlama ve etkili bir şekilde yönetme konusunda eğitim ve destek alabilirler. Aile içi iletişim ve stratejiler geliştirmek yardımcı olabilir.Anne ve baba tutumlarının çocuklar üzerindeki etkisi yadsınamaz. Bu nedenle izmir pedagog veya izmir psikolog tarafından davranış desteği almaları son derece önemlidir.

 

6. Dikkat ve Odaklanma Egzersizleri: DEHB'li bireyler, dikkatlerini artırmak ve odaklanma becerilerini geliştirmek için özel egzersizler ve teknikler kullanabilirler. Özellikle çocuk ve ergenler için yapılandırılmış dikkat programları ve dikkat egzersizleri çocukların gelişiminde büyük bir öneme sahiptir. 

 

7. İşbirliği ve Sabır: DEHB ile yaşayan bireylerin ve ailelerinin, uzmanlarla işbirliği yapmaları ve tedavi planlarına sadık kalmaları önemlidir. Tedavi süreci sabır gerektirebilir.

 

Unutmayın ki her birey farklıdır ve DEHB tedavisi kişiye özgü olmalıdır. İzmir de bir psikolog veya psikiyatrist ya da eş zamanlı her ikisinin gözetiminde yapılan bir değerlendirme sonucunda en uygun tedavi planı kişi için belirlenmelidir. DEHB ile başa çıkmak mümkün olduğu gibi çok başarılı sonuçlar da elde edilmektedir.